Τον τελευταίο χρόνο η αλληλεγγύη, η βοήθεια, έγινε της μόδας. Αλλά η βοήθεια δεν αφορά μόνο στους πρόσφυγες. Γιατί η βοήθεια προσφέρεται κάθε μέρα, από τον έναν στον άλλον, συνειδητά, ασυνείδητα, σε μικρό ή σε μεγάλο βαθμό. Πράγματι, η προσφορά είναι καλό πράγμα. Το να εκτείνεις “χείρα βοηθείας” στον συνάνθρωπο που την έχει ανάγκη, είναι μόνο καλό. Όπως ίσχυε πάντοτε, ισχύει και σήμερα, θα ισχύει και στο μέλλον. Αλλά να είναι αυτό και όχι κάτι άλλο…
Ας αρχίσουμε από τα εύκολα. Βοήθεια θέλει αυτός που τη ζητάει! Ναι, να τη ζητάει. Τη συμβουλή σου, την φυσική σου παρουσία, την υλική σου σύμπραξη. Να τη ζητήσει! Να την επιθυμεί ο ίδιος. Αλλιώς, την προσφέρεις από μόνος σου, εισβάλεις, παραβιάζεις, προσπερνάς του άλλου την επιλογή για τη ζωή του! Έχει δικαίωμα να μη θέλει. Είναι πιθανό να μη βλέπει ή να μη θέλει να δει το πρόβλημά του, την έλλειψή του, όσο διακριτό και να είναι για σένα. Αν είναι εξαιρετικά δύσκολο να παραμείνεις σιωπηλός, για παράδειγμα αν θεωρείς πως ο άνθρωπος αυτός με κάποιο τρόπο κινδυνεύει, μπορείς να ρωτήσεις. Θα ήθελες τη βοήθειά μου; Χρειάζεσαι κάτι; Θα ήθελες να σου πω την άποψή μου;
Ας προχωρήσουμε στα πιο δύσκολα. Βοήθεια χρειάζεται αυτός που δεν μπορεί! Αν προσφέρεις βοήθεια (ναι, και τις φορές που αυτή ζητιέται!), αδιακρίτως και απεριόριστα, κλέβεις τις δυνάμεις του ανθρώπου που διακονείς. Τον βλάπτεις, καθώς τον παραπλανάς, στο ότι είναι ανήμπορος, ανίκανος, καημένος. Του μεταφέρεις το μήνυμα πως μόνος του δε μπορεί, δεν φτάνει, δεν επαρκεί, δε δύναται. Το να αγωνιστεί δε θα τον βγάλει κάπου, δεν θα τα καταφέρει! Γι’ αυτό και χρειάζεται τη βοήθειά σου, γι’ αυτό και τρέχεις να του την προσφέρεις. Γι’ αυτό και θυσιάζεσαι για χάρη του… Γονείς για τα ενήλικα παιδιά τους, σύντροφοι μέσα σε σταθερά ανισόρροπες σχέσεις, “φίλοι” που δημιουργήθηκαν για να “βοηθήσουν”…
Και βλάπτεις και σένα. Γιατί αν πασχίζεις να θυσιάζεσαι για χάρη όλων, πού ο χρόνος και η ενέργεια και η σκέψη να βιώσεις τη δική σου ζωή, να την κάνεις να ανθίσει, να καρποφορήσει, να πετύχει τους δικούς της σκοπούς και να αναδείξει τα δικά της χρώματα, που ακριβώς τέτοια δεν έχει άλλος κανένας; Δεν είναι πολύτιμο να βιωθεί η δική σου η ζωή; Δεν είναι πολύτιμο να την ανακαλύψεις; Δεν είναι πολύτιμο να τη θρέψεις, να την καλλιεργήσεις, να την αναπτύξεις; Δε γίνεται να βοηθάς τον κόσμο όλο, δε γίνεται να σηκώνεις τα προβλήματά τους στην πλάτη σου και να μην καείς, να μη χαθείς με κάποιο τρόπο.
Ο φροντισμένος άνθρωπος μπορεί να διακρίνει πότε υπάρχει αληθινή ανάγκη, ανάγκη απροσπέλαστη για τον άλλο, που πράγματι χρειάζεται μια χείρα βοηθείας για να ορθοποδήσει. Και ως τέτοια μπορεί να την προσφέρει. Ως χείρα βοηθείας. Με συγκεκριμένο στόχο, χρόνο, και βαθμό, τόσο που να μην ακυρώνει του άλλου τη δυνατότητα να ορθοποδήσει. Γιατί όταν ο βοηθούμενος λάβει τη “σανίδα σωτηρίας”, όταν πάρει τη βοήθεια και μάθει να ψαρεύει από μόνος του, είναι ώρα να απομακρυνθείς και να τον αποχαιρετίσεις. Να αποχαιρετίσεις αυτού του είδους τους ρόλους, που χρησιμοποιήθηκαν στη δεδομένη στιγμή.
Ο φροντισμένος άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να φροντίσει και να ξαναφροντίσει, χωρίς τελικά να βλάπτει και να χάνεται.
Image by Dan Carlson